Minor: Masterfase 1

Klassieke teksten Michel Foucault,

De woorden en de dingen (Les mots et les choses), 1966

In 1966 schrijft Foucault zijn pièce de résistance Les mots et les choses. Unearchéologie des sciences humaines. Het boek slaat inals een bom en vliegt in oplages van tienduizenden tegelijk over de toonbank.Voor zo'n complex en revolutionair boek als dit is dit op z'n minst eenmerkwaardige receptie. De archeologie die Foucault als methode hanteert, is nognauwelijks gerecipieerd. Zijn post-structuralistische analyse, die weliswaarlater onder vuur komt te liggen, is zo omvattend dat het zelfs voor goed geïnformeerdefilosofen een struikelblok is. Een van de redenen van het populaire succes isongetwijfeld de saillante conclusie van het boek dat "de mens op het punt staatte verdwijnen". In een periode vlak na de Cubacrisis waarin een atoomdreigingdagelijks nieuws is, sluit een dergelijke conclusie naadloos aan op de waan vande dag. De wetenschappelijke receptie van het werk verloopt echter moeizamer,niet in het minst omdat het filosofisch heilige huisjes als humanisme, modernesubjectiviteit en het nog steeds vigerende vooruitgangsdenken in dewetenschappen grondig renoveert. Het duurt zeker zeven jaar voordat het boek inhet Nederlands wordt vertaald. Inmiddels heeft Foucault dan vanuit de kritiekop zijn methode een omslag in zijn denken gemaakt en richt hij zich op deanalyse van machtsverhoudingen waarmee hij zijn roem vestigt. In 15 sessies zal deze hermetische tekst tegen de achtergrond van het volledige oeuvre van Foucault integraal worden gelezen, wat neerkomt op ongeveer 25 pagina's per sessie. De nadruk ligt op methodische, epistemologische en wijsgerig-antropologische aspecten van Foucaults analyse. Vragen die zoal aan de orde komen zijn: waarin onderscheidt zijn archeologische methode zich van het structuralisme; wat betekent deze analyse van historische discoursen over de mens voor het huidige humanisme en het idee van een gestage ontwikkeling van de waarheid en de kennis; hoe viseert Foucault vanuit de daaruit voortvloeiende subjectkritiek de toekomstige mens? Foucaults filosofische inspiraties - Hegel, Marx, Nietzsche, Heidegger - krijgen speciale aandacht. Er wordt weliswaar uitgegaan van de Nederlandse tekst, maar daarnaast zal het Franse origineel als referentiepunt worden gehanteerd.

Zie voor verdere informatie: Onderwijscatalogus